مارکیز

استفاده دارویی طلا به شکل فلز از دوران باستان رواج داشته است. در سده ۱۹ میلادی از این فلز برای درمان اضطراب، اختلالات عصبی، افسردگی، صرع، میگرن، آمنوره (Amenorrhea)، ناتوانی جنسی (Impotence) و اعتیاد به الکل استفاده می‌شد.

در حقیقت عنصر طلا با هیچ‌یک از مواد شیمیایی موجود در بدن واکنش نمی‌دهد و نسبت به آن‌ها بی‌اثر است و تنها نمک‌ها و ایزوتوپ‌های آن ارزش دارویی دارند. برای مثال اسید معده هیچ اثری روی طلا ندارد.

تصویربرداری پزشکی

برای مشاهده نمونه‌های زیست شناختی یا بیولوژیکی و دیگر مواد نارسانا مانند پلاستیک و شیشه در میکروسکوپ الکترونی روبشی (Scanning electron Microscope | SEM) از پوشش‌های نازک طلا استفاده می‌کنند. طلا هنگام تابش، الکترون‌های ثانویه (Secondary Electrons) زیادی تولید می‌کند. الکترون‌های ثانویه که انرژی کمی دارند از منابع سیگنالی میکروسکوپ الکترونی روبشی هستند. انتشار این الکترون‌ها، نتیجه برخورد ذرات باردار مانند الکترون یا یون در یک لوله خلاء به سطح فلز است.

تشخیص سریع

طلای کلوئیدی در روش برچسب‌گذاری یا رنگ‌آمیزی ایمونوگلد (Immunogold labeling | IGS) در میکروسکوپ الکترونی برای تشخیص سریع یا ایمونواسی (Immunoassay) کاربرد دارند. با استفاده از این روش، ذرات طلای کلوئیدی پوشیده شده با پادتن‌هایِ ویژه با ویژگی جذب سطحیِ مولکول‌های پروتئین، می‌توانند حضور و موقعیت پادگن یا آنتی ژن‌ها بر روی سطوح سلول‌ها را کاوش کنند. این ذرات در یافت‌های بسیار حساس به شکل نقاطی متراکمی در جایی که آنتی‌ژن‌ها حضور دارند با میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده هستند.

در پزشکی هسته‌ای از ایزوتوپ ۱۹۸ Au  که نیمه عمر آن تنها ۲٫۷ روز است برای درمان برخی سرطان‌ها استفاده می‌کنند. در پژوهش‌های سرطانی برای تشخیص تومورها با استفاده از طیف سنجی رامان ارتقا یافته سطحی (Surface-enhanced Raman Spectroscopy | SERS) از نانوذرات کلوئیدی استفاده می‌کنند.

دارورسانی

از نانوذرات طلا در دارورسانی (Drug Delivery) برای بهینه‌سازی و بهبود هدفمند توزیع زیستی داروها در اندام‌ها، بافت‌ها یا سلول‌ها استفاده می‌شود. دارورسانی شامل اهداف دارویی ناپایدار مانند، پروتئین‌ها، تومورها، اندامک‌های درون سلولی، موقعیت‌هایی با دسترسی سخت مانند مغز، شبکیه و داروهایی با عوارض جدی مانند ضدسرطان‌ها است.

میزان استفاده از طلای تولیدی در صنعت حدود ۱۰ درصد است که مهم‌ترین کاربرد آن در صنعت الکترونیک است. مقاومت در برابر خوردگی، رسانای الکتریکی، شکل‌پذیری و سمی نبودن، مزیت‌های استفاده از طلا در صنعت است.

از طلا در این صنعت برای ساخت اتصال‌دهنده‌های الکتریکی (Electrical Connectors) در رایانه‌ها و دیگر دستگاه‌های الکتریکی مانند تجهیزات ارتباطی، فضاپیماها، موتورهای هواپیمای جت استفاده می‌شود. برای نمونه در ساخت یک دستگاه تلفن همراه معمولی حدود ۵۰ میلی‌گرم طلا استفاده می‌شود.

ویژگی‌هایی مانند رسانایی خوب و مقاومت در برابر اکسایش و خوردگی در محیط‌های غیر کلری موجب شده است که از این عنصر به‌طور گسترده جهت پوشش تجهیزات اتصالات الکتریکی استفاده کنند. در ساخت اتصالاتِ کابل‌های الکترونیکی مانند کابل‌های صوتی، تصویری و گذرگاه سریال عمومی (USB) استفاده می‌شود. سیم‌های بسیار ظریف طلا با استفاده از فرایند بندزنی سیمی در اتصال قطعات نیم‌رساناها کاربرد دارند. طلا، نقره و مس به دلیل رسانایی بالایی که دارند به‌طور عمده برای سیم‌کشی برق و انتقال جریان الکتریسیته استفاده می‌شوند که مزیت طلا نسبت به نقره و مس مقاومت در برابر خوردگی است.

ذوب طلا

یکی از مهم ترین و اصلی ترین مراحل آماده سازی طلا، ذوب طلا می باشد. به منظور انجام ذوب طلا تجهیزاتی مورد نیاز است از قبیل:

• ریژه یا قالب
• دسته بوته
• بوته که در ابعاد و سایزهای مختلف وجود دارد
• مشعل کوره یا سرپیک
• همزن به منظور یک دست کردن مذاب در موارد خاص که از جنس کربن میباشد
• استفاده از عینک و محافظ صورت
• پودر تنه کار
• اسید بوریک
• موم برای روان کردن ریژه
• نورد کاری

به منظور شکل و حالت دهی طلاو یا نقره، نورد کاری با چرخ نورد یکی از رایج ترین روش ها می باشد. نورد کاری در جواهر سازی کاربردهای بسیاری دارد. یکی از این کاربردها، تبدیل شمش به مفتول یا ورق می باشد. نورد کاری از لحاظ دمای عملیات به دو نوع نورد کاری گرم و نورد کاری سرد تقسیم می گردد. در نورد گرم قابلیت تغییر شکل بسیار بالاست. در نورد سرد یک سطح تمام شده مطلوب حاصل میشود.

اره کاری، سوهان و سنباده

در مرحله نهایی ساخت طلا، اره کاری های مورد نیاز انجام می شود، سوهان کاری و سنباده نیز در صورت نیاز توسط طلا ساز با دقت کامل صورت می گیرد و در صورتی که خطوط ریزی بر روی سطح طلا ایجاد شده باشد، از طریق روش پرداخت، جلا کاری انجام می شود.

قلم زنی طلا و جواهر

قلم زنی طلا و انواع زیور آلات در واقع هنر تزیین و کندن نقش و نگارهای مختلف و زیبا بر روی فلزات به ویژه طلا می باشد. فرآیند قلم زنی به کمک قلم و ضربه چکش انجام می گیرد. ابزارهایی که در مرحله قلم زنی مورد استفاده قرار می گیرد شامل دستگاه قیر آب‌ کنی، پرگار، انواع سمبه، چکش می باشد.

قلم زنی سبک ها و روش های مختلفی دارد که هر کدام شرایط ویژه ای دارد. این سبک ها عبارتند از:

• برجسته کاری
• نیمه برجسته کاری
• ریزه قلم زنی
• حکاکی
• مشبک کاری

مخراج کاری طلا و جواهر

مخراج کاری یا مرصع کاری از تخصص های ویژه در ساخت زیور آلات است. پروسه نشاندن سنگ قیمتی روی فلز گرانبها نیاز به دقت و حساسیت بالایی دارد. در واقع مخراج‌ کاری به آخرین مرحله از ساخت زیورآلاتی که از ترکیب سنگ و فلز ساخته می‌شوند گفته می‌شود.مخراج کاری مخصوص زیور آلاتی است که از ترکیب سنگ و فلز ساخته شده اند. بعد از اینکه پایه کار آماده شد و جواهر تراش خورد، زمان اتصال سنگ به پایه می باشد.

مخراج کاری بسیار کار زیبا و ظریفی است که نیازمند دقت، مهارت و صبر فراوان است.

آبکاری زیورآلات

آبکاری طلا روشی است که در آن یک لایه طلا بر روی فلزی همچون نقره و یا طلا رسوب می کند و طی واکنش های شیمیایی فرآیند آبکاری انجام می گیرد. البته آبکاری فلزات تنها با طلا صورت نمی‌گیرد بلکه می توان از فلزات براق و درخشانی مثل رادیوم به عنوان روکش بر روی طلا استفاده نمود.

آبکاری، پوشش کاری یا روکش کردن فرایندی است که در نتیجه آن یک لایه نازک از فلز روکش کننده روی جسم موردنظر قرار می‌گیرد.

آبکاری سبک ها و روش های مختلفی دارد مانند:

• آبکاری طلا تزیینی ( سیانیدی)
• آبکاری طلا آلیاژی
• آبکاری طلا اسیدی
• آبکاری طلا سولفیتی
• آبکاری ماژیکی

گوهرتراشی طلا

گوهر تراشی هنر تراشیدن سنگ های قیمتی، نیمه قیمتی و سپس سوار کردن آن ها بر روی طلا می باشد. گوهر تراشی انواع مختلفی دارد از قبیل تراش هندسی ( فست)، تراش کابوشن و تراش دامله.

انواع ابزار و تجهیزاتی که برای گوهر تراشی مورد استفاده قرار می گیرد:

• دستگاه برش سنگ
• دستگاه تراش الماسه
• دستگاه پرداخت
• دستگاه سنباده
• دستگاه براق کننده
• دستگاه فرز
• مته الماسه جهت ایجاد طرح روی سنگ
• تجهیزات حفاظتی نظیر: گوشی و عینک
• انواع مختلف سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی

ملیله سازی طلا

ملیله سازی در صنعت طلا به معنای شکل دهی مواد اولیه طلا و دیگر فلزات از طریق مراحل نورد کاری و تهیه و تثبیت مفتول ها در اوج زیبایی و ظرافت است. ملیله سازی از جمله سخت ترین و هنری ترین روش های طلا و جواهر سازی می باشد. ملیله کاری اغلب به دو شکل ملیله سازی با طلا و ملیله سازی با نقره انجام می شود.

اره کاری و سنباده کشی طلا و جواهر

اره کاری و سنباده کشی از دیگر مهارت های مورد نیاز در مراحل ساخت طلا و جواهرات می باشد. پس از اینکه طلا و یا جواهر به صورت دستی و با کمک نرم افزار های سه بعدی طراحی شد، بر روی سطح پیاده شد، به کمک اره مویی طلا و یا جواهر را به شکل طرح دلخواه در می آوریم. در این میان از مهارت سوهان کشی و سنباده نیز استفاده می شود.

ابزارآلات مورد استفاده در این مرحله اره مویی، سنباده، سوهان، تیغ اره می باشد.

طراحی طلا و جواهر با نرم افزار ماتریکس

نرم افزار ماتریکس یکی از محبوب ترین و قدرتمندترین نرم افزارهایی است که به منظور طراحی طلا، جواهرات ، انواع زیور آلات و سنگ های قیمتی استفاده می شود.

از قابلیت های این نرم افزار می توان به رندرینگ بالا و داشتن ابزار های متنوع برای کنترل طراحی زیورآلات، ایجاد اشکال گوناگون، داشتن پیش فرض های زیبا و پیش نمایش طرح نهایی نام برد.

طراحی دستی طلا و جواهر

طراحی دستی طلا و جواهر حرفه ای خلاقانه با ظرافت و نیازمند تسلط بر تکنیک ها و مهارت هایی است که از طریق آزمون و خطا به دست می آید. طراحی دستی طلا و جواهر با مداد و آبرنگ در واقع تبدیل تصورات و ذهنیات خلاقانه به یک قطعه هیجان انگیز و زیبا است. یک طراح جواهر خوب باید برش مقطع و چیدمان جواهرات که دو مهارت اساسی می باشد را به طور هنرمندانه ای به کار بگیرد.

طراحی طلا و جواهر با نرم افزار زیبراش

نرم افزار زیبراش یکی از پیشرفته ترین و محبوب ترین برنامه های مدل سازی سه بعدی در دنیا است. این نرم افزار قدرت خلق کردن ریز ترین جزئیات زیورآلات را دارد. همچنین فضای این نرم افزار 3 بعدی است و از لحاظ رزولوشن در سطح فوق العاده بالایی قرار دارد.

تعمیرات طلا و جواهرات

تعمیرات طلا و جواهر یک حوزه بسیار تخصصی می باشد. ممکن است طلا به دلایلی از قبیل استفاده زیاد، فشار و یا ضربه دچار کج شدگی، خم شدگی و یا خرابی قفل ها شده باشد در نتیجه زیبایی طلا از بین می رود و دیگر قابل استفاده نخواهد بود. فردی که کار تعمیرات طلا را بر عهده دارد، با استفاده از ابزارها و وسایلی همچون انواع چکش ها، انبرها و دستگاه های لیزر، بازسازی طلا را انجام می دهد. تعمیرات طلا توسط فردی که ماهر است و تجربه کاری فراوانی دارد انجام می شود. با استفاده از مهارت و توانایی های تعمیرات است که طلاهای آسیب دیده تعمیر و به حالت اولیه خود بازمی گردند.

ابزارهای طلا سازی

ابزار ها و لوازم ساخت طلا بسیار در دسترس می باشد. فراگیری مهارت طلا سازی نیاز به فضای زیادی ندارد. ابزارهایی که در صنعت طلا سازی بسیار اهمیت دارند و لازم است در دوره مقدماتی آموزش طلا سازی فراهم شود عبارتند از چرخ نورد، سندانجه، کولیس دیجیتال، ترازو، چکش، فرز، دریل، حدیده، انواع انبرها، دم گرد ( دم مفتول)، دم باریک، دم پهن، چنگ چین، سیم چین، چفت، چفت گیره، سوهان نیم گرد، تخته نسوز، اسمیت، فندک جوش کاری، دم بوری و ….

آشنایی با مراحل ساخت طلا و جواهر

صنعت طلا و جواهر سازی علاوه بر اینکه سبب سرگرمی و کسب لذت می گردد، فرصت های شغلی بسیاری را نیز فراهم می نماید. طلا سازی از جمله هنرهای مدرن است که یکی از مهم ترین فاکتورهای آن داشتن خلاقیت می باشد.

یکی از دلایلی که این شغل می تواند درآمدزا باشد این است که برای جواهرات با کیفیت و طلای متفاوت، منحصربه فرد و گران بها، تقاضای بسیار زیادی وجود دارد. افرادی که در رشته طلا سازی فعالیت دارند، علاوه بر لزوم آشنایی با فلز طلا، باید از دیگر فلزات از قبیل نقره، پلاتین نیز اطلاعات داشته باشند چرا که از این فلزات نیز در طلا سازی استفاده می شود. لزوم آشنایی با سنگ های قیمتی و نحوه به کار گیری آن ها در انواع طلا و جواهرات نیز از دیگر موارد مورد نیاز طلا ساز می باشد. طلاساز با مهارت های فنی از قبیل برش، چکش کاری، خم کردن فلز، ریخته گری نیز باید آشنایی داشته باشد. یکی از اساسی ترین مهارت های طلا و جواهر ساز، مهارت اره کاری می باشد. فراگیری این مهارت نیاز به تکنیک های دقیقی می باشد. نحوه کار با اره و برش یک خط صاف و یا منحنی از موارد پر کاربرد می باشد. چکش کاری و خم کردن فلز نیز در مراحل بعدی کار طلاسازی قرار می گیرد.

روش های بسیاری برای انجام ریخته گری طلا وجود دارد از قبیل ریخته گری با موم، ریخته گری ماسه ای، ریخته گری به روش القایی و..

بازیافت طلا می‌تواند با کاهش آسیب‌ها به محیط زیست کمک بیشتری کند. برای استخراج یک کیلوگرم طلا به مقدار ۱۶ تن کربن دی‌اکسید وارد جو می‌شود. در حالیکه بازیافت همان مقدار طلا تنها ۵۳ کیلوگرم کربن دی‌اکسید تولید می‌کند. برای بازیافت طلا از منابع گوناگونی مانند جواهرات قدیمی، طلای استفاده شده در دندانپزشکی و از همه مهم‌تر در تجهیزات برقی کهنه و آسیب دیده، اتصالات صنعتی و همچنین ضایعات الکتریکی استفاده می‌شود. در دندان‌پزشکی برای ترمیم و روکش دندان از طلا و آلیاژهای آن که حاوی نقره، پلاتین و پالادیم هستند استفاده می‌شود. در برخی موارد مقدار طلای استفاده شده در این آلیاژها تا ۹۰٪ است.

زباله یا دورریختنی الکتریکی در حال حاضر از مهم‌ترین منابع بازیافت عنصر طلا هستند. در بیشتر وسایل برقی در تلفن‌های همراه، کامپیوترها یا اتومبیل‌ها برای بهبود هدایت الکتریکی از مقدار کمی طلا استفاده می‌شود. برای مثال مقدار طلایی که از ۴۰ گوشی تلفن همراه قدیمی بازیافت می‌شود برابر با استخراج طلا از یک تن سنگ معدن است. از یک تن مدار کامپیوتر بیش از ۲۰۰ گرم طلا بازیافت می‌شود. تخمین زده می‌شود که حدود ۱۶٪ طلا و ۲۲٪ نقره جهان در صنعت فناوری ژاپن استفاده می‌شود. ژاپن در المپیک ۲۰۲۰ برای ساخت مدال‌های المپیک از طلا و نقره بازیافت شده از تلفن‌های هوشمند و وسایل الکترونیکی استفاده کرد.

قیمت طلا و سایر فلزات گران‌ بها با استفاده از وزن تروا (Troy Weight) و گرم سنجیده می‌شود که به عیار و میزان خلوص آن بستگی دارد. طلا در طول تاریخ به صورت پول در داد و ستدهای تجاری مورد استفاده بوده است. از سال ۱۹۱۹ رایج‌ترین معیار قیمت‌گذاری طلا گلد فیکس (Gold Fix) لندن است که عوامل گوناگونی چون رویدادها، افزایش تقاضا و وضعیت اقتصاد داخلی کشورها بر آن تاثیر می‌گذارد. سکه و شمش طلا از رایج‌ترین شکل‌های مورد استفاده در خرید و فروش طلا هستند.

اونس طلا

واحد بین‌المللی اونس برای اندازه‌گیری وزن فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و … استفاده می‌شود. هر اونس معادل ۱۰۳۴/ ۳۱ گرم است. وزن شمش‌ها و سکه‌های طلا اغلب با اونس تروا بیان می‌شود.

قیراط

قیراط از واحدهای اندازه‌گیری برای وزن سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی مانند زمرد، یاقوت و مروارید است. قیراط از اصطلاحاتی‌ست که معمولا در خرید جواهرات با آن مواجه خواهید شد. لازم است بدانید که هر قیراط برابر با ۲۰۰ سوت و هر یک گرم معادل با ۵ قیراط است.

فاکتور طلا

سندی است که نشان می‌دهد شما صاحب طلا هستید. در آن نام، وزن، عیار طلا، قیمت نهایی، اجرت، مشخصات فروشنده و خریدار و مالیات و … در آن یادداشت می‌شود.

نوسان قیمت طلا

به تغییرات قیمت طلا در هر لحظه، نوسانات قیمت طلا می‌گویند. این نوسانات به دلایل زیادی بستگی دارد.

حباب طلا

قیمت طلا به قیمت انس جهانی بستگی دارد و براساس آن محاسبه می‌شود. در برخی موارد قیمت طلا در ایران براساس قیمت‌های تثبیت‌شده در کشور به فروش می‌رسد، به این اختلاف قیمت میان انس جهانی و قیمت تثبیت شده در ایران، حباب طلا می‌گویند.

سوت

به کوچک‌ترین واحد اندازه‌گیری وزن طلا، سوت طلا می‌گویند. سوت معادل یک میلی‌گرم است، به عبارتی دیگر یک گرم معادل ۱۰۰۰ سوت است.

مثقال طلا

مظنه یا «مثقال طلا» هر دو برابر با ۴.۶۰۸۳ گرم از طلا با عیار ۱۷ یا همان طلای ۷۰۵ هستند. مثقال از واحدهای متداول برای اندازه‌‌‌‌گیری وزن طلا در کشورهای اسلامی است که سه نوع دارد؛ مثقال شرعی برابر با ۳.۴۵۵۶ گرم، مثقال صیرفی برابر با ۴.۶۰۸ گرم و مثقال معمولی که معادل ۴.۶۸۷۵ گرم از طلاست. در کشور ما برای محاسبه وزن طلا هنگام خرید و فروش مثقال صیرفی را مبنا قرار می‌‌‌دهند.

چگونگی تبدیل مثقال به گرم

واحد وزنی مثقال، یکی از واحدهای رایج برای اندازه‌گیری جرم طلاست. این واحد از زبان عربی به فارسی وارد شده و معادل ۶۰۸۳/۴ گرم طلا با عیار ۱۷ (۵/۷۰ درصد) است. اما طلا در ایران با عیار ۱۸ (خلوص ۷۵ درصد) استفاده می‌شود؛ ساده‌ترین روش برای تبدیل قیمت مثقال طلا به گرم طلا، تقسیم قیمت هر مثقال بر عدد ثابت ۳۳۱۸/۴ است.

اسپرد شمش طلا (Gold Trading Spread)

به اختلاف قیمت خرید و فروش شمش طلا در بازار، اسپرد شمش می‌گویند.

فرمول محاسبه قیمت طلا در زمان خرید طلا از طلافروشی

۹% مالیات بر ارزش افزوده + ۷% سود طلافروش + (وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار))

تاریخچه اولین سکه حدوداً به ۵۰۰۰ سال پیش در موهنجودارو (در پاکستان فعلی) برمی‌گردد و تاریخچه اولین سکه در ایران در ۲۵۰۰ سال پیش به دوره هخامنشیان، می‌رسد. سکه‌هایی که از این دوران یافت شده است همگی با دست ضرب شده‌اند. همین کار دست، موجب افزایش قیمت نجومی این سکه‌هاییست که دیگر عتیقه نام دارند. سکه‌های قدیمی با دست ضرب می‌شدند به همین خاطر روزانه فقط امکان ضرب چند سکه وجود داشت. به اینگونه سکه‌ها، سکه‌های چکشی می‌گویند. اما امروزه دیگر مراحل ضرب کردن سکه را به صورت دستی انجام نمی‌دهند. در زمان حال سکه‌ها را با دستگاه‌های کاملاً اتوماتیک ضرب می‌کنند، از این رو به آن‌ها، سکه‌های ماشینی گفته می‌شود. دستگاه ضرب سکه ماشینی قادر است در هر ثانیه ۱۲ سکه ضرب کند. فشاری که برای ضرب هر سکه، به قالب‌ها وارد می‌شود، برابر با ۸۰ تن می‌باشد که چیزی معادل ۱۰۰۰ بار ضربه چکش برای ضرب سکه به صورت دستی است. اصطلاح ضرب کردن، برای ساخت سکه‌های طلا به کار برده می‌شود.

در زمان ناصرالدین‌شاه بود که برای اولین بار سکه‌های طلای سبک برای مصرف عموم ضرب شدند. این سکه‌ها دوهزاری یا همان دوزاری نام داشتند و با وزن ۰.۵۷ گرم طلا ضرب می‌شدند. البته در آن زمان و تا دوران احمدشاه، سکه‌ طلای ربع تومان، پنج هزاری، یک تومان، دو تومان و پنج تومانی هم مرسوم بود.  مثلاً سکه یک تومانی، طلایی با وزن ۲.۸۷ گرم بود.

پس از ورود سکه طلا در دوران پهلوی، اشرفی‌های دوران احمدشاه رونق خود را از دست دادند و این سکه‌ها فقط به‌عنوان یادگاری در مجموعه‌های خصوصی نگه ‌داری می‌شدند. در دوران پهلوی اول، انواع سکه طلا به ‌صورت ۱ پهلوی، ۲ پهلوی و ۵ پهلوی وجود داشت. کارمندان دولت به‌عنوان عیدی سکه پهلوی می‌گرفتند. در دوران محمدرضا پهلوی سکه‌ طلا ۵۰۰ ریالی با نقش شیر بالدار، ۷۵۰ ریالی طرح منشور کوروش، ۱۰۰۰ ریالی تخت جمشید، ۲۰۰۰ ریالی شاه و فرح و نیز سکه‌های نیم پهلوی، یک پهلوی، دو پهلوی و پنج پهلوی ضرب شدند.

پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و با تأیید و دستور نخست‌وزیر دولت موقت، به مناسبت و یادبود نخستین بهار پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، اجازه ضرب انواع مسکوک طلا بنام «بهار آزادی» صادر شد. از آن زمان تاکنون، سکه‌های بهار آزادی با دو طرح مختلف ضرب شده‌اند.

از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰

یک روی این سکه بنام علی بن ابیطالب بود سه بار تکرار «علی» به خط معقلی تزیینی در داخل یک شش ضلعی، و قید عبارت «بانک ملی ایران» در زیر آن و بر روی دیگر آن تصویر بارگاه علی بن موسی الرضا به همراه عبارت «اوّلین بهار آزادی» و تاریخ ۱۳۵۸ منقوش بود. از آن پس تا سال ۱۳۷۰، انواع سکه‌های بهار آزادی با همین طرح تولید می‌شد؛ اما کلمه «اوّلین» از آن حذف گردیده بود.

از مقایسه طرح بارگاه علی بن موسی الرضا که بر روی این سکه‌ها ضرب شده با طراحی این بارگاه بر روی سکه‌های یادبودی محمدرضا پهلوی، که به‌منظور تکریم مقام علی بن موسی الرضا ضرب شده‌اند، مشخص می‌شود که طرح مزبور الگوبرداری یا حتی کپی برداری از این سکه‌های یادبودی بوده و تنها نوشتار اطراف آن تغییر کرده‌است.

از سال ۱۳۷۰ تا‌کنون

ضرب و توزیع سکه بهار آزادی با طرح جدید معروف به امامی، که توسط استاد جعفر نجیبی طراحی شده‌است از سال ۱۳۷۰ آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد ولیکن تمامی سکه‌هایی که در سال‌های ۸۷ ,۸۸, ۸۹ و بعد از آن ضرب شده با تاریخ ضرب سال ۱۳۸۶ می‌باشد. به گفته بانک مرکزی هدف از این کار جلوگیری از اختلاف قیمتی برای سکه‌هایی با سال ضرب جدید می‌باشد

مشخصات سکه بهار آزادی

مسکوک طلای بهار آزادی از لحاظ مشخصات، منطبق است بر قانون مسکوک طلاو نیز قانون اصلاح قانون ضرب مسکوک طلا شکل این مسکوک بر اساس ماده دوم قانون ۱۳۳۷، مدور است و میزان عیار آن بر طبق ماده چهارم همان قانون عبارت است از ۹۰۰ در هزار طلای خالص، و ۱۰۰ در هزار مس، یا آلیاژی از نقره و مس.

طلا برخلاف بیشتر فلزات که رنگ‌هایی خاکستری یا سفید نقره‌ای دارند رنگ زردِ مایل به قرمز  (Reddish Yellow) دارد. ترکیب طلا با دیگر عنصرها، آلیاژهای گوناگونی را به وجود می‌آورد که رنگ‌های متفاوتی دارند. به جز مس که رنگ آن قرمز است، سایر فلزاتی که به طلا افزوده می‌شوند سفید یا خاکستری رنگ هستند. رنگ طلای خالص با خلوص ۹۹٫۹٪ یا طلای ۲۴ عیار زردِ مایل به قرمز است.

به طور کلی، طلای ناخالص از نظر رنگ به سه دسته تقسیم می شوند.

آلیاژهای نقره و مس

نسبت‌های مختلف از این دو عنصر با طلا، طلاهای سفید، زرد، سبز و قرمز را ایجاد می‌کنند. این دسته از آلیاژهای طلا شکل‌پذیر هستند.

ترکیبات بین فلزی (Intermetallic)

این دسته از ترکیبات، طلاهای آبی، بنفش و رنگ‌های دیگر را ایجاد میکنند.

اصلاحات سطحی

بر اثر اکسید لایه‌هایی سطحی طلا، رنگ‌های سیاه تا قهوه‌ای را ایجاد می‌کند.

طلاهای رنگی خلوص کمتری از طلای ۲۴ عیار دارند. نیکل، پالادیم و پلاتین از عناصر سفیدکننده قوی رنگِ طلا هستند. نقره و روی در درجات بعدی قرار می‌گیرند. عناصر کروم و آهن نیز برای تولید طلای سفید مورد استفاده قرار می‌گیرند که به دلیل سختی بیشتر، شکل‌دهی دشوارتری دارند. آلیاژهای طلایِ سفید با کیفیت کم و معمولا کدر با رودیم آبکاری می‌شوند.