مارکیز

با پیشرفت بشر در صنعت و فناوری و تکامل‌یافتن فکر انسان در طول تاریخ، اشکال و نوع جنس زیورآلات نیز دچار تغییر شده و همراه با زیبایی، دارای ظرافت بیشتری شده است. این تغییرات و زیباتر شدن در طول زمان را می‌توان «مد» نامید.

مد تحت‌تاثیر اوضاع فرهنگی و اجتماعی جامعه در یک دوره زمانی مشخص شکل می‌پذیرد. برای مد (Fashion) تعریف دیگری نیز ارائه شده است: «شیوه رفتاری که به‌طور موقت توسط بخش مشخصی از اعضای یک گروه اجتماعی اتخاذ می‌شود، به این دلیل که آن رفتار انتخابی را از نظر اجتماعی برای آن زمان و موقعیت مناسب تشخیص می‌دهند.

نکات مهم در بررسی مد و طلا
1. گرایشات طبقاتی:
در طبقات اجتماعی مختلف، افرادی هستند که گرایش‌های طبقات فکری بالاتر یا پایین‌تری نسبت به طبقه اجتماعی فعلی خود دارند و رفتار طبقات مختلف را انجام می‌دهند. این افراد موضوع این گزارش نیستند و مبحث گزارش، قریب به اتفاق افراد مقبول آن طبقه مورد بحث هستند.

2. بی‌طرفی در تحلیل:
فارغ از هر نوع گرایش فکری و عقیدتی، صرفاً به گزارش تغییرات رفتاری طبقات مختلف جامعه در مورد استفاده از زیورآلات در بازه زمانی مشخص پرداخته شده و هیچ نیت و تلاشی در جهت ارزیابی عقاید و تفکرات اقشار مختلف جامعه در کار نیست.

نتیجه‌گیری
مد و طلا به عنوان بخشی از فرهنگ و هنر جوامع، نه تنها بازتاب‌دهنده تحولات فکری و اجتماعی است بلکه به واسطه تغییرات ظاهری و زیبایی‌شناختی، تاثیرات عمیقی بر سلیقه و رفتار افراد دارد. بررسی این تغییرات به درک بهتر تحولات اجتماعی و فرهنگی کمک می‌کند و نشان می‌دهد چگونه عوامل مختلفی از قبیل گرایشات فکری، علایق، و شرایط جغرافیایی بر مد و استفاده از زیورآلات تأثیر می‌گذارند.

طلا از کلمه سانسکریت Jval و کلمه آنگلوساکسون  Gold امده است. نماد شیمیایی طلا از کلمه لاتین، aurum  گرفته شده است. طلا که یک فلز جذاب و بسیار با ارزش است، حداقل 5500 سال است که کشف شده است. طلا گاهی اوقات در طبیعت یافت می شود اما معمولاً همراه با نقره، کوارتز (SiO2)، کلسیت (CaCO3)، سرب، تلوریم، روی یا مس یافت می شود. استخراج طلا در حال حاضر بیش از ارزش طلا هزینه دارد. طلا در بین تمام فلزات کشف شده، چکش خوارترین و انعطاف پذیرترین است. یک اونس طلا را می توان به ورقه ای به ابعاد تقریباً 5 متر تبدیل کرد. ورقه های نازک طلا که به ورق-طلا معروف هستند، عمدتاً در جواهرات و صنایع استفاده می شود. یک ورق طلا می تواند به ضخامت 0.000127 میلی متر تبدیل شود.

طلا، چکش خوار و براق است و آن را به یک ماده فلزکاری خوب تبدیل می کند. از نظر شیمیایی، طلا یک فلز رسانا است. فلزات رسانا منحصربه‌فرد هستند، زیرا می‌توانند نه تنها با استفاده از بیرونی‌ترین لایه الکترون‌هایشان (ذراتی با بار منفی که به دور هسته یک اتم می‌چرخند)، بلکه با بیرونی‌ترین دو لایه، با عناصر دیگر پیوند برقرار کنند.

طلا بخش کوچکی از عناصر موجود شناخته شده در جهان است. دلیل نادر بودن آن به خاطر مقدار باورنکردنیه انرژی مورد نیاز برای تشکیل آن است. به گفته مجله PNAS، طلا در ستارگان شکل می‌گیرد، اما فقط در آن‌هایی که در ابرنواخترهای غول‌پیکر منفجر می‌شوند. از اروپا گرفته تا خاورمیانه تا مقبره های فراعنه مصر، طلا در سراسر جهان باستان ظاهرمی شود. به گفته منابع تحقیقاتی استرالیا، پنج هزار سال پیش، رود نیل بیش از هر عامل دیگری در ظهور تمدن در مصر باستان تاثیر داشت. آب آن باعث شد تا انبوهی از محصولات در کنار آن کشت شود و شهروندان و ارتشش را سیر نگه دارد. اما یک فلز زرد براق نیز وجود داشت که از رودخانه پایین می آمد، طلا. مصریان مشتاقانه این گنجینه بصری جذاب را یافتند و دریافتند که از آنجایی که به طور طبیعی خالص و چکش خوار است، برای تبدیل شدن به تزئینات مسحورکننده فقط نیاز کمی به اصلاح دارد. طلا به عنوان یک تزئین در مصر باستان متوقف نشد: یک زن عصر حجر که در نزدیکی لندن دفن شده بود، یک گردنبند طلا به گردن خود داشت. در میان سلتیک ها در قرن سوم قبل از میلاد دندان طلایی کشف شده بود. پادشاه چین که در سال 128 قبل از میلاد درگذشت. با ارابه های طلاکاری شده و هزاران شی گرانبهای دیگر دفن شد. طلا به سرعت به نماد و واحدی از ثروت تبدیل شد و این جذابیت را در طول زمان و در سراسر جهان حفظ کرده است.

گیرشمن (Roman Ghirshman) در کتاب “ایران از آغاز تا اسلام” ذکر می‌کند که طلا در دوران مادها و در اطراف شهر همدان امروزی استخراج شده است. در کوه‌هایی که توسط قوم ماد برای سکونت انتخاب شده‌اند نیز مقدار زیادی از مس، آهن، طلا، نقره، سرب و زرنیخ یافت شده‌اند که نشان از قدمت تاریخچه طلا در ایران می‌دهد. این گفته توسط ویل دورانت و در کتاب مشرق زمین گاهواره تمدن نقل شده است.  کتابی که به شکلی جذاب به مرور تاریخچه تمدن پرداخته و میلیون‌ها نسخه از آن در جهان به فروش رفته است.

استرابون به عنوان یکی از جغرافی‌دانان یونانی نیز نقل می‌کند که در ایران باستان، تمدن‌هایی شکل گرفته‌اند که بر محوریت سنگ‌های معدنی و فلزات کمیاب بوده‌اند. اتفاقی که باعث شده است ایران به شکل امروزی مملوء از انواع گنجینه‌ها باشد. در سال 455 تا 531 هجری در شهر تیسفون، پایتخت ساسانیان نیز محصولات متنوعی همچون طلا، نقره، مروارید، شیشه، آهن، مس، جیوه، مرجان و عنبر یافت شده‌اند. باستان‌ شناسان معتقدند که طلا از هزاره سوم قبل از میلاد مسیح در ایران رواج داشته است.
در طول تاریخ، معادن بسیاری از طلا و نقره در ایران کشف شده‌اند. شاه عباس صفوی نیز به دلیل اینکه مخارج استخراج معادن از درآمد آن بیشتر بوده از این کار ممانعت کرده بودند.