طلا در پزشکی
استفاده دارویی طلا به شکل فلز از دوران باستان رواج داشته است. در سده ۱۹ میلادی از این فلز برای درمان اضطراب، اختلالات عصبی، افسردگی، صرع، میگرن، آمنوره (Amenorrhea)، ناتوانی جنسی (Impotence) و اعتیاد به الکل استفاده می‌شد.
در حقیقت عنصر طلا با هیچ‌یک از مواد شیمیایی موجود در بدن واکنش نمی‌دهد و نسبت به آن‌ها بی‌اثر است و تنها نمک‌ها و ایزوتوپ‌های آن ارزش دارویی دارند. برای مثال اسید معده هیچ اثری روی طلا ندارد.
برای مشاهده نمونه‌های زیست شناختی یا بیولوژیکی و دیگر مواد نارسانا مانند پلاستیک و شیشه در میکروسکوپ الکترونی روبشی (Scanning electron Microscope | SEM) از پوشش‌های نازک طلا استفاده می‌کنند. طلا هنگام تابش، الکترون‌های ثانویه (Secondary Electrons) زیادی تولید می‌کند. الکترون‌های ثانویه که انرژی کمی دارند از منابع سیگنالی میکروسکوپ الکترونی روبشی هستند. انتشار این الکترون‌ها، نتیجه برخورد ذرات باردار مانند الکترون یا یون در یک لوله خلاء به سطح فلز است.
طلای کلوئیدی در روش برچسب‌گذاری یا رنگ‌آمیزی ایمونوگلد (Immunogold labeling | IGS) در میکروسکوپ الکترونی برای تشخیص سریع یا ایمونواسی (Immunoassay) کاربرد دارند. با استفاده از این روش، ذرات طلای کلوئیدی پوشیده شده با پادتن‌هایِ ویژه با ویژگی جذب سطحیِ مولکول‌های پروتئین، می‌توانند حضور و موقعیت پادگن یا آنتی ژن‌ها بر روی سطوح سلول‌ها را کاوش کنند. این ذرات در یافت‌های بسیار حساس به شکل نقاطی متراکمی در جایی که آنتی‌ژن‌ها حضور دارند با میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده هستند.
در پزشکی هسته‌ای از ایزوتوپ ۱۹۸ Au که نیمه عمر آن تنها ۲٫۷ روز است برای درمان برخی سرطان‌ها استفاده می‌کنند. در پژوهش‌های سرطانی برای تشخیص تومورها با استفاده از طیف سنجی رامان ارتقا یافته سطحی (Surface-enhanced Raman Spectroscopy | SERS) از نانوذرات کلوئیدی استفاده می‌کنند.
از نانوذرات طلا در دارورسانی (Drug Delivery) برای بهینه‌سازی و بهبود هدفمند توزیع زیستی داروها در اندام‌ها، بافت‌ها یا سلول‌ها استفاده می‌شود. دارورسانی شامل اهداف دارویی ناپایدار مانند، پروتئین‌ها، تومورها، اندامک‌های درون سلولی، موقعیت‌هایی با دسترسی سخت مانند مغز، شبکیه و داروهایی با عوارض جدی مانند ضدسرطان‌ها است.
