طلا در ایران

گیرشمن (Roman Ghirshman) در کتاب “ایران از آغاز تا اسلام” ذکر می‌کند که طلا در دوران مادها و در اطراف شهر همدان امروزی استخراج شده است. در کوه‌هایی که توسط قوم ماد برای سکونت انتخاب شده‌اند نیز مقدار زیادی از مس، آهن، طلا، نقره، سرب و زرنیخ یافت شده‌اند که نشان از قدمت تاریخچه طلا در ایران می‌دهد. این گفته توسط ویل دورانت و در کتاب مشرق زمین گاهواره تمدن نقل شده است.  کتابی که به شکلی جذاب به مرور تاریخچه تمدن پرداخته و میلیون‌ها نسخه از آن در جهان به فروش رفته است.

استرابون به عنوان یکی از جغرافی‌دانان یونانی نیز نقل می‌کند که در ایران باستان، تمدن‌هایی شکل گرفته‌اند که بر محوریت سنگ‌های معدنی و فلزات کمیاب بوده‌اند. اتفاقی که باعث شده است ایران به شکل امروزی مملوء از انواع گنجینه‌ها باشد. در سال 455 تا 531 هجری در شهر تیسفون، پایتخت ساسانیان نیز محصولات متنوعی همچون طلا، نقره، مروارید، شیشه، آهن، مس، جیوه، مرجان و عنبر یافت شده‌اند. باستان‌ شناسان معتقدند که طلا از هزاره سوم قبل از میلاد مسیح در ایران رواج داشته است.
در طول تاریخ، معادن بسیاری از طلا و نقره در ایران کشف شده‌اند. شاه عباس صفوی نیز به دلیل اینکه مخارج استخراج معادن از درآمد آن بیشتر بوده از این کار ممانعت کرده بودند.

درحال‌ حاضر اکتشافات طلا در بیشتر استان‌های کشور درحال انجام بوده و آمارهای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نشان می‌دهد حجم ذخایر قطعی و احتمالی طلای کشور چیزی درحدود ۳۴۰تن است. آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، کردستان، سیستان‌وبلوچستان، خراسان‌رضوی، اصفهان، مرکزی و همدان از استان‌هایی به‌شمار می‌روند که در زمینه برخورداری از معادن طلا از شرایط خوبی برخوردارند و این درحالی‌است که تاکنون بیش‌از ۵۰ناحیه و منطقه معدنی طلاخیز در کشور شناسایی شده‌است. استان کردستان ازنظر دارا بودن معادن گرانبها «بهشت معادن ایران» لقب گرفته‌است، معدن طلای “زرشوران” در آذربایجان غربی بزرگترین معدن فعال استخراج طلا، ذخیره احتمالی این معدن ۱۰۰ میلیون تن با عیار متوسط 5 ppm است.  طبق گواهی کشف صادره، معدن مادافتی با میزان ذخیره قطعی کانسنگ طلا ۲۴.۴۶۳.۰۰۰ تن ( متوسط عیار ۱.۰۶ گرم برتن)، ذخیره احتمالی ۴۸.۹۲۶.۰۰۰ و مجموع ذخیره قطعی و احتمالی ۷۳.۳۸۹.۰۰۰ تن کانسنگ طلا و همچنین ذخیره قطعی کانسنگ مس ۵۹۸.۰۰۰ تن ( عیار متوسط ۴۹.%) و ذخیره احتمالی ۱.۶۹۱.۰۰۰ تن از بزرگترین معادن طلای کشور است. از دیگر معادن مهم میتوان به معدن طلای آق دره، معدن طلای قلقله، معدن طلای موته، معدن طلای ساریگونی و معدن طلای زرمهر اشاره کرد.